Điều trị đột quỵ nhồi máu não cấp bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch

Đột quỵ não (hay còn gọi là tai biến mạch máu não) xảy ra khi lưu lượng máu đến một phần của não bị gián đoạn do tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu. Khi điều này xảy ra, các tế bào não bị thiếu oxy và dưỡng chất sẽ nhanh chóng tổn thương hoặc hoại tử, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai sau ung thư và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật ở người trưởng thành. Nguy cơ đột quỵ tăng theo độ tuổi, tuy nhiên khoảng 28% các trường hợp xảy ra ở người dưới 65 tuổi và có xu hướng ngày càng trẻ hóa.

Đột quỵ não được chia thành hai thể chính: nhồi máu não (do tắc mạch máu não) và xuất huyết não (do vỡ mạch máu trong não). Trong đó, nhồi máu não cấp là thể thường gặp nhất và có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch.

Điều trị tiêu sợi huyết được chỉ định trong các trường hợp nhồi máu não cấp nhằm tái thông mạch máu bị tắc, khôi phục tưới máu cho não, hạn chế tổn thương não và cải thiện tiên lượng hồi phục chức năng. Để có thể chỉ định thuốc tiêu sợi huyết, người bệnh cần được chẩn đoán xác định nhồi máu não cấp dựa trên lâm sàng kết hợp hình ảnh học (CT hoặc MRI sọ não), đồng thời phải đến bệnh viện trong khoảng thời gian phù hợp để điều trị.

Hiệu quả điều trị tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch cao nhất nếu được sử dụng trong vòng 4,5 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng. Đây được gọi là “thời gian vàng” trong điều trị. Trong khoảng 0 – 4,5 giờ, thuốc tiêu sợi huyết rtPA (Alteplase) có khả năng làm tan cục máu đông hiệu quả. Sau mốc thời gian này, hiệu quả điều trị giảm rõ rệt và nguy cơ biến chứng xuất huyết não tăng cao, thường không còn chỉ định dùng thuốc.

Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ và đưa người bệnh đến cơ sở y tế có khả năng điều trị càng nhanh càng tốt là yếu tố then chốt để cứu sống người bệnh và giảm thiểu di chứng.

Hãy ghi nhớ quy tắc FAST để phát hiện sớm dấu hiệu đột quỵ:

F – Face (méo miệng), A – Arm (yếu, liệt tay hoặc chân một bên)

S – Speech (nói khó, nói ngọng)

 T – Time (thời gian là vàng – cần gọi cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức).

Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc hạ huyết áp, thuốc chống đông hoặc aspirin khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Người bệnh cần được đưa ngay đến cơ sở y tế có khả năng điều trị đột quỵ càng sớm càng tốt.

Ngoài ra, để phòng ngừa đột quỵ, cần kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, béo phì, ít vận động, chế độ ăn không lành mạnh và căng thẳng kéo dài.

Điều trị nhồi máu não cấp bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch là một trong những phương pháp hiệu quả nhất hiện nay giúp cải thiện khả năng sống sót và giảm tàn phế nếu được thực hiện đúng thời điểm. Hãy luôn ghi nhớ các dấu hiệu cảnh báo và hành động nhanh chóng để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh.

Khoa Hồi sức cấp cứu – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình đã tiếp nhận và điều trị thành công nhiều trường hợp đột quỵ nhồi máu não cấp bằng phương pháp tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch. Liên hệ tư vấn cấp cứu đột quỵ qua số điện thoại: 0983.197.115

BSCKII. Tạ Huy Kiên – Trưởng khoa HSCC