Khi tuổi ngày càng cao, cơ thể con người dần bước vào giai đoạn lão hóa. Các cơ quan hoạt động kém hiệu quả hơn, sức đề kháng suy giảm, và nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, loãng xương… trở nên phổ biến. Tuy nhiên, tuổi già không đồng nghĩa với sự phụ thuộc hay gánh nặng bệnh tật. Ngược lại, nếu được chăm sóc đúng cách, người cao tuổi hoàn toàn có thể giảm thiểu bệnh tật, kéo dài tuổi thọ và duy trì cuộc sống chất lượng, hạnh phúc bên gia đình.
Hình ảnh Bác sĩ thăm khám cho người bệnh cao tuổi
Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Dinh dưỡng là nền tảng quan trọng trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Cần đảm bảo:
- Ăn đa dạng, cân đối các nhóm thực phẩm: rau xanh, hoa quả, cá, thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt.
- Ưu tiên thực phẩm tươi, sạch, có sẵn tại địa phương, bổ sung chất béo có lợi cho tim mạch.
- Hạn chế muối, chất béo xấu, thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ.
- Uống đủ nước (1,5–2 lít/ngày); hạn chế rượu bia, cà phê, trà đặc.
Vận động thể chất phù hợp
Tập luyện đều đặn giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, duy trì xương khớp dẻo dai và cải thiện tinh thần.
- Lựa chọn hoạt động vừa sức như đi bộ, tập dưỡng sinh, yoga nhẹ nhàng, đạp xe chậm.
- Tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày, tối thiểu 5 ngày/tuần.
- Tránh mang vác nặng hoặc vận động quá sức để hạn chế chấn thương.
Giữ gìn sức khỏe tinh thần
Một tinh thần lạc quan đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống. Người cao tuổi nên:
- Tham gia các hoạt động cộng đồng, câu lạc bộ để giao lưu, duy trì mối quan hệ xã hội.
- Lựa chọn hoạt động giải trí nhẹ nhàng như nghe nhạc, đọc sách, chơi cờ, chăm sóc cây cảnh.
- Ngủ đủ giấc (6–8 giờ/ngày), tránh lo âu kéo dài.
Theo dõi sức khỏe định kỳ
Khám sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả các bệnh mạn tính.
- Khám định kỳ ít nhất 1–2 lần/năm.
- Tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ, không tự ý bỏ thuốc.
- Chủ động tiêm phòng các loại vắc-xin được khuyến cáo như cúm, viêm phổi, COVID-19.
Bảo đảm an toàn trong sinh hoạt
Người cao tuổi thường có nguy cơ té ngã cao, do đó cần lưu ý:
- Giữ không gian sống gọn gàng, đầy đủ ánh sáng, lắp đặt tay vịn tại các vị trí dễ trượt ngã.
- Cẩn trọng khi di chuyển; sử dụng gậy hoặc dụng cụ hỗ trợ nếu cần.
- Trao đổi thường xuyên tình trạng sức khỏe với con cháu để nhận được hỗ trợ kịp thời.
Tuổi già có thể trở thành giai đoạn đáng sống nếu người cao tuổi biết quan tâm, chăm sóc bản thân một cách chủ động và khoa học. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, lối sống lành mạnh, tinh thần lạc quan và sự đồng hành của gia đình chính là chìa khóa để người cao tuổi sống vui – sống khỏe – sống có ích.
BSCKI Bùi Minh Châu – Phụ trách khoa Nội tổng hợp