Trung bình mỗi ngày đơn nguyên Đột quỵ khoa Hồi sức cấp cứu (HSCC) tiếp đón từ 4-5 người bệnh nhập viện với chẩn đoán đột quỵ. Con số này trong đợt rét đậm rét hại từ đầu tháng 01/2021 đến nay có xu hướng tăng gấp đôi với 7-8 ca/ngày.Thống kê trong 40 ngày (từ 1/12/2020 – 10/01/2021), tổng số bệnh nhân đột quỵ trong toàn bệnh viện gần 240 người.
Bệnh nhân nhập viện vì đột quỵ tăng gấp đôi trong những ngày thời tiết rét đậm, rét hại
Người bệnh Đ.C.P, 58 tuổi, Lương Sơn, nhập viện ngày 5/1 trong tình trạng đau đầu đầu âm ỉ, liệt nửa người phải. Người nhà cho biết, cách vào viện 6h, người bệnh xuất hiện đau đầu, mệt mỏi nhiều, buồn nôn nhưng không nôn, không sốt, yếu 1/2 người phải. Sơ bộ chẩn đoán ban đầu, người bệnh bị đột quỵnão. Thông qua chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ não cho thấy người bệnh cóhình ảnh ổ nhồi máu hành não giai đoạn cấp, ổ nhồi máu chất trắng cạnh sừng trán não thất phải giai đoạn mạn tính, chảy ít máu màng não vùng chẩm trái giai đoạn mạn tính. Bệnh nhân được điều trị nội khoa, không có chỉ định can thiệp thuốc tiêu huyết khối và can thiệp nội mạch; sau quá trình điều trị bệnh nhân phục hồi chậm, để lại di chứng liệt nửa người…
Trường hợp thứ hai là người bệnh N.T.M, 64t, Tân Lạc, Hoà Bình, nhập viện 3/1. Cách vào viện 3h, người bệnh tự nhiên xuất hiện méo miệng, nói khó, liệt 1/2 người trái. Chẩn đoán: đột quỵ não (tai biến mạch máu não) trên nền bệnh tăng huyết áp vô căn. Chụp cộng hưởng từ cho thấy vùng nhồi máu nhân bèo - đầu nhân đuôi phải giai đoạn cấp tính, có chảy máu trong vùng nhồi máu. Vài ổ nhồi máu vỏ não thùy trán- đỉnh phải và đỉnh trái giai đoạn cấp tính; mặc dù đến viện sớm trong giai đoạn giờ vàng (trước 4,5h nhưng do có chảy máu trong ổ nhồi nên không có chỉ định can thiệp), bệnh nhân tiến triển tốt xong vẫn để lại di chứng lâu dài.
Gần đây nhất, bệnh nhân N.T.N, 42t, Tân Lạc, nhập viện do xuất hiện đau đầu, đau vùng trán, thái dương đỉnh, hoa mắt, choáng váng, cảm giác chếnh choáng, tê bì chân tay, đo huyết áp cao; bệnh nhân đến viện giờ thứ 2,5; được các bác sỹ hội chẩn liên viện từ trước, khi đến đơn vị đột quị được Chụp CT scanner 32 dãy gợi ý nhồi máu não sớm trong giờ vàng; kíp cấp cứu đột quị nhanh chóng hội chẩn và tiến hành dùng thuốc tiêu huyết khối cho bệnh nhân chỉ sau vào viện 25 phút… kết quả thật thần kì, sau khi chụp lại bằng máy cộng hưởng từ, hình ảnh tắc mạch chỉ còn rải rác một vài điểm nhỏ, bệnh nhân hồi phục gần như hoàn toàn trên lâm sàng và ra viện chỉ sau 72h điều trị.
Theo BS. Tạ Huy Kiên, Trưởng đơn nguyên Đột quỵ, Trưởng khoa HSCC thì đột quỵ thường gặp ở những người 50 tuổi trở nên, nhất là người có bệnh nền mãn tính như tăng huyết áp, suy tim, đái tháo đường…;không thích nghi được với thời tiết, đặc biệt khi trời rét đậm rét hại. Tuy nhiên, tỷ lệ người bệnh đột quỵ trẻ hóa có xu hướng tăng. Trong đó, người bệnh dưới 50 tuổi chiếm tới 13%.
Điều đáng nói là mặc dù nhiều người may mắn sống sót sau cơn đột quỵ, nhưng họ vẫn phải chịu các di chứng nặng nề, thậm chí là mất khả năng lao động, tạo ra gánh nặng cho gia đình và xã hội. Vì vậy, việc tăng cường khả năng tiếp cận các thông tin về phòng ngừa và điều trị bệnh đột quỵ là rất cần thiết và quan trọng.
Hiện, điều trị bằng thuốc tiêu huyết khối (Alteplase) là biện pháp được khuyến cáo hàng đầu cho người bệnh đột quỵ nhồi máu não trong giai đoạn cấp, giúp giảm thiểu tỉ lệ tử vong cũng như di chứng và đã được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình triển khai thường quy tại Đơn vị Đột quị thuộc khoa Hồi sức cấp cứu, giúp cứu sống nhiều bệnh nhân. Bởi vậy, khi phát hiện người bệnh có các dấu hiệu của bệnh đột quỵ, cần nhanh chóng đưa người bệnh đi cấp cứu tại cơ sở y tế điều đột quỵ càng sớm càng tốt, tốt nhất trong 4,5 giờ đầu.
Các dấu hiệu cơ bản của đột quỵ cần lưu ý như: Tình trạng tri giác, người bệnh đang tỉnh sẽ đột ngột lơ mơ, dấu hiệu liệt, rối loại ngôn ngữ, đau đầu, chóng mặt…. Trong các trường hợp này, cần có biện pháp sơ cứu kịp thời giúp đảm bảo người bệnh có tư thế phù hợp, báo đơn vị 115, nhanh chóng đưa bệnh nhân đến Đơn vị Đột quị thuộc khoa Hồi sức cấp cứu – BVĐK tỉnh Hòa Bình. Bên cạnh đó, BS Kiên khuyến cáo người dân cần giữ ấm cơ thể, thường xuyên kiểm tra, kiểm soát các bệnh lý nền, đặc biệt là huyết áp, đái tháo đường, tăng mỡ máu và các bệnh lý về đường hô hấp, hạn chế các yếu tố nguy cơ như uống rượu bia, hút thuốc lá, uống cà phê, các stress và sang chấn tâm lý đột ngột…
Nguyễn Tuyết